Bớt đi cán bộ “trời ơi”

THANH TUYỀN

TT - Phát biểu của trưởng Ban Nội chính trung ương Nguyễn Bá Thanh về xử lý tiêu cực: “Bắt ngay những cán bộ ngân hàng trời ơi” không chỉ gây xôn xao trong giới ngân hàng, mà còn có nhiều ý kiến khác trong giới kinh doanh.

Lắm người ủng hộ nhưng cũng có người băn khoăn, không khéo lại có xu hướng hình sự hóa hoạt động kinh tế.

>> Bắt ngay cán bộ ngân hàng “trời ơi”

Không ai muốn hình sự hóa hoạt động kinh tế. Riêng trong lĩnh vực ngân hàng (NH), quan điểm này đã được Nhà nước và xã hội chia sẻ từ nhiều năm qua với việc ban hành cơ chế chính sách, kể cả đóng góp về tài lực. Theo đó, NH khi cho vay bị mất vốn thì được tự xử lý bằng cách dùng quỹ “phòng ngừa rủi ro” để bù vào mà không phải qua xử lý hình sự. Nguồn quỹ này không do NH tự tạo ra mà người vay phải gánh chịu, là đóng góp của xã hội khi Nhà nước cho NH được hạch toán khoản này vào chi phí.

Chưa hết, pháp luật cũng quy định từng NH phải có bộ máy kiểm soát nội bộ ở tất cả bộ phận để đảm bảo mọi giao dịch không do một người thực hiện, minh bạch, có giám sát lẫn nhau. Phòng ngừa tại chỗ chưa đủ, còn có giám sát từ xa. NH Nhà nước có một cơ quan thanh tra, giám sát đầy quyền lực nhằm chấn chỉnh, ngăn chặn những sai sót có thể xảy ra trong hệ thống NH.

Thế nhưng không chờ đến khi ông Nguyễn Bá Thanh “ra tay”, thực tế vẫn thường xuyên xảy ra những vụ cán bộ NH vướng vào vòng lao lý, tòa án đã xử và nhiều người đã phải nhận án. Ở những vụ án này, có chung một điểm là cán bộ NH đã làm ngơ trước những dự án ma, kê khống giá trị tài sản thế chấp, biết người vay không dùng vốn vay để sản xuất kinh doanh mà trả nợ cũ, tiêu xài cá nhân... nhưng vẫn rót vốn.

Nhưng đó chỉ là bề nổi của những tiêu cực.

Còn nhiều vụ việc chưa được phát hiện, còn âm ỉ trong đống nợ xấu mà cả xã hội đang đau đầu tìm cách giải quyết. Cả hệ thống kiểm soát nội bộ, các quy định ngặt nghèo về kinh doanh NH, bộ máy thanh tra và giám sát của NH Nhà nước đã không ngăn được tiêu cực trong hệ thống NH, nợ xấu tăng cao, NH không tự xử lý được, buộc Nhà nước phải vào cuộc.

Những người làm sai không chỉ “ăn” mà còn “phá”. Cái phá mới đáng sợ. Cả nền kinh tế, hàng vạn doanh nghiệp, cả triệu người lao động đang khốn khó, một phần do phải gánh chịu những hậu quả của nợ xấu. Lạm phát cao cũng có nguyên nhân do NH cho vay nhiều nhưng không thu về được. Có những doanh nghiệp đã “chết” nhưng không thể “chôn” vì sẽ lòi ra những sai trái, khuất tất của NH. Nghiêm trọng hơn, những sai phạm đó đã làm sứt mẻ lòng tin.

Vì vậy, không thể chỉ dừng ở việc bắt mấy ông cán bộ NH “trời ơi” phải chịu trách nhiệm về những gì đã gây ra, mà qua đó NH Nhà nước phải hoàn thiện lại quy định để bớt đi những cán bộ “trời ơi”. Có làm được như thế mới gây dựng lại lòng tin. Bởi một hệ thống NH mạnh phải được xây dựng trên cơ sở lòng tin. Không thể cơ cấu lại hệ thống NH mà thiếu lòng tin. Có lòng tin là có tất cả. Tiền của dân không nằm ở nhà, góc tủ mà được gửi ở NH. Khi đó NH có nhiều vốn rẻ để cho doanh nghiệp vay. Vốn chỉ được rót vào các dự án hiệu quả, NH cho vay thu được nợ, người dân cũng không còn khốn khó bởi nạn lạm phát cao, xã hội mới được tận hưởng sự tăng trưởng bền vững.

Bớt đi cán bộ “trời ơi”, chuyện không chỉ cần làm ngay ở hệ thống NH mà phải ở tất cả ngành khác.

Theo Tuổi trẻ